Het consumentenplatform van BNNVARA.

Eet alles met mate, luidt een oude wijsheid. Dat geldt zeker voor zout. Daar krijg je sluipenderwijs veel van binnen en dat is op den duur slecht voor je lijf, omdat je er hart- en vaatziekten door kunt krijgen. Wat zijn nou ‘zouttoppers’ in de supermarkt die er ongemerkt voor zorgen dat je er te veel van nuttigt? Wij stellen een boodschappenlijstje voor je samen, zodat je weet wat je in elk geval niet mee naar huis moet nemen.

Zout en natrium: hoe zit het ook alweer?

Op sommige verpakkingen zie je geen zout staan maar natrium. Natrium is met name de boosdoener als het gaat om het ontwikkelen van hoge bloeddruk en andere aan zout gerelateerde kwalen. De scheikundige naam van keukenzout is natriumchloride; het bestaat voor een deel uit natrium en voor een deel uit chloride. Eén gram keukenzout staat gelijk aan 0,4 gram natrium.

Een beetje natrium is goed voor je. Je hebt het nodig voor de werking van je spier- en zenuwcellen en voor een goede vochthuishouding. De Gezondheidsraad adviseert volwassenen wel om de zoutinname te beperken tot 6 gram zout (of 2,4 gram natrium) per dag. Gemiddeld krijgt een Nederlander ruim te veel binnen: 9 à 10 gram zout per dag. 

Zout voor de smaak en houdbaarheid

Een keur aan producten die je in de supermarkt aantreft, bevatten veel keukenzout. Waarom eigenlijk? Zout is een smaakmaker bij uitstek en daarom wordt het in ruime hoeveelheden toegevoegd. Zoutarme producten worden al gauw smakeloos of flauw bevonden en vinden minder gretig aftrek. Verder is zout een goed conserveermiddel, waardoor voorbewerkt voedsel langer houdbaar is. 

Slecht voor nieren en hart

Al consumerend krijgen we er dus te veel van binnen en dat is ongezond: zout in je lichaam belast de nieren en het hart. Op den duur vergroot dat het risico op een te hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en nieraandoeningen.

Wil je jouw zoutconsumptie beter controleren? Op een etiket kun je zien hoeveel zout of natrium een product bevat.

Boodschappenlijstje met producten die je beter kunt laten staan

Wij stellen een boodschappenlijstje voor je samen met producten die je vooral niet (of vooruit, zo gematigd mogelijk) in je boodschappenmand of -kar moet leggen.

1 - De kant-en-klaarmaaltijd

Gemak dient de mens, maar levert soms helaas ook ongemak op. Kant-en-klaarmaaltijden voor in de pan, oven of magnetron bevatten vaak erg veel zout. Goed voor de smaak, slecht voor je lijf. Denk aan stamppotten en Oosterse of Italiaanse maaltijden.

Een echte zoutbom is . Met deze eenpersoonsmaaltijd krijg je in één keer meer dan de helft van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid zout binnen. Want als je deze op hebt, heb je 3,1 gram zout binnen.

Andijvie is een gezonde groente vanwege de vezels en vitaminen. Maar de kant-en-klare stamppot van Jumbo, met een balletje gehakt, bevat naast de andijvie ook 3,49 gram zout.

2 – Pizza, vers of uit de diepvries

Een pizza tover je zo op tafel. Binnen een kwartier ligt de Pizza Ristorante salame van Dr. Oetker klaar voor consumptie op je bord. Keerzijde: de verpakking vermeldt dat deze diepvriespizza goed is voor liefst 4,2 gram zout.

Een verse pizza uit het groenteschap dan maar? De algemeen verkrijgbare Daily Chef Pizza prosciutto is een ware zouttopper en in z’n eentje goed voor 5,37 gram (!) zout. Deze pizza maakt het je wel heel lastig, zo niet onmogelijk, om binnen de grenzen van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid van 6 gram zout te blijven.

3 – Soepen

Een lekker soepje bij de lunch of als avondeten… even opwarmen en klaar! Ook hier is het oppassen geblazen als je op je zoutinname wilt letten.

Met een klein blikje (300 ml.) stevige tomatensoep van Unox, goed voor een volle kom, krijg je in een keer 1,8 gram zout binnen.

Kies je om 4 uur (of op een ander moment van de dag) voor een snel klaargemaakte Cup a soup groente? Deze soep uit een zakje bevat 21 procent van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid met 1,3 gram zout per portie.

4 – Bewerkt vlees of een vleesvervanger

Waar zit nog meer veel zout in? Bewerkte vleesproducten behoren ook tot de topcategorie. Enkele voorbeelden:  

5 - Snacks en tussendoortjes

Een enkel Bifi-worstje (the orginal) voor de lekkere trek weegt maar 22 gram, maar is ondanks zijn geringe omvang wel goed voor 1 gram zout.

Een frikandel tussendoor als snack of bij de patat van bijvoorbeeld Mora? De fabrikant meldt zelf netjes hoeveel zout je binnenkrijgt per portie: 1,33 gram.

6 – Vleeswaren, beleg en vis

Kaas op brood behoort voor veel Nederlanders tot het standaardrepertoire. Een enkele plak voorgesneden jong belegen 48+-kaas bevat 0,30 gram zout, aldus het Voedingscentrum.

Een plakje ham op brood? Die is gemiddeld goed voor 0,22 gram zout. Dat valt nog best mee. 

Vette vis is gezond, maar wist je dat een haring vaak een kleine zoutbom is? Met een Hollandse Nieuwe, in dit voorbeeld van supermarkt Jumbo, van 100 gram vers uit het vuistje krijg je in een keer 2,5 gram zout binnen. 

Bewerkt voedsel en kant-en-klaarmaaltijden zijn de zouttoppers

Het lijstje hierboven maakt een ding duidelijk: het zijn vooral de bewerkte, kant-en-klare voedingsmiddelen in supermarkt waar je mee moet uitkijken. Zeker als je daar meerdere van verorbert op een dag, dan telt het sluipenderwijs flink op.

Vaak zijn dit ook nog eens de producten waarin verhoudingsgewijs veel ongezonde, verzadigde vetten zijn verwerkt. Een reden temeer om voedingsmiddelen die uit een fabriek afkomstig zijn selectief in te slaan.

Wissel deze sowieso af met zoveel mogelijk vers gemaakte maaltijden met natuurlijke ingrediënten, waarbij je let op de hoeveelheid zout die je erover strooit. Dan lukt het je het best om je tot die 6 gram per dag te beperken.

Bronnen: Gezondheidsnet, Hartstichting, Nierstichting, Voedingscentrum

Gerelateerd